O ξιφίας, κοινώς ξιφιός, (επιστημονικό όνομα Xiphias gladius - Ξιφίας το ξίφος) είναι μεγάλο μεταναστευτικό αρπακτικό ψάρι, του οποίου το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό είναι η μακριά και επίπεδη επέκταση της άνω σιαγόνας, η οποία μοιάζει με ξίφος, εξ ου και η ονομασία του. Ο ξιφίας έχει μεγάλο επίμηκες και στρογγυλό σώμα και χάνει όλα τα δόντια και τα λέπια του μέχρι την ενηλικίωση. Μπορεί να ζήσει κοντά στην ακτή. Το μήκος του φτάνει τα 4 - 4,5 μέτρα, ενώ έχουν καταγραφεί και ξιφίες που το βάρος τους ήταν λίγο μεγαλύτερο από μισό τόνο. Ένας ξιφίας που πιάστηκε στη Χιλή το 1953 είχε βάρος 536,15 κιλά.

Είναι το μοναδικό μέλος της οικογένειας των ξιφοειδών.

Κατά τη διάρκεια του κυνηγιού ο ξιφίας βασίζεται στη μεγάλη ταχύτητα (80 χιλιόμετρα την ώρα) και την ευκινησία του, ενώ χρησιμοποιεί το "ξίφος" για να τραυματίσει εχθρούς ή θηράματα, τόσο με εφόρμηση (κάθετα ως λόγχη) όσο και θεριστικά (δεξιά - αριστερά ως δρεπάνι) μέσα σε κοπάδι ψαριών. Ο ξιφίας είναι ο μεγαλύτερος εχθρός των τόνων. Ένας από τους λίγους φυσικούς εχθρούς του ξιφία είναι ο καρχαρίας μάκο, ο οποίος μπορεί να κυνηγήσει τον ξιφία επειδή είναι αρκετά μεγάλος και γρήγορος, αλλά δεν βγαίνει πάντα νικητής, καθώς ο ξιφίας μπορεί να τον τραυματίσει θανάσιμα.